Çok güzel hasletlerimizdendir selamlaşmak.
Selamlaşmadaki yanlışları vurgulamadan önce lügat bilgisini sunmak istiyorum:
"Ayıplardan, âfetten sâlim oluş. Selâmet, emniyet. Sulh. Asâyiş. Bütün korktuklarından emin olma. * ALLAH'ın (C.C.) rızasına erişmek için mü'minlerin birbirlerine yaptığı dua. Mü'minler birbirleriyle karşılaştıklarında büyük küçüğe; yürüyen durana; azlık çokluğa; hayvan veya vasıta üzerinde olan yerde yürüyene; yüksekteki aşağıdakine "Selâmün aleyküm" der. Selâmı alan "Ve Aleykümüsselâm ve Rahmetullâhi ve Berekâtühu" diyerek cevap verir. Evvelâ selâm veren daha çok sevap kazanır. Selâm vermek sünnet, almak ise farzdır. İki cemaat birbiri ile karşılaşırsa; onlardan birisinin selâm vermesi sünnet-i kifaye, selâm alacak taraftan birisinin selâm alması farz-ı kifayedir."
Burada amacım din sahasına girmek değil. Aslına bakarsanız en çok yazmak istediğim konular da budur. Ancak haddimi biliyor ve konuyu uzmanlarına bırakıyorum.
Biz yanlışlara gelelim:
İlk bilinmesi gereken selamın tanıdıklara verilmesidir. Kesinlikle yanlıştır. Selam herkese verilir ve verilmelidir. Zamanın şartlarına göre belki insan sayısı sizin her önünüze gelene selam vermenizi anlamsızlaştırabilir. Ancak selamlaşmaya yakın çevrenizden başlayabilirsiniz. Aynı apartmandakilere, aynı sokaktakilere, esnafa vb. bu sayede yeni insanlarla tanışmak, en azından onlarla bir aşinalık sağlamak mümkün olur..
Merhaba, rahat olun, neşeli olun anlamında kullanırlır. İnsanlar bunu selamlaşma olarak kullansa da esnafımız bilir ve salamlaşmadan sonra tek tek, oturanlar gelene söyler, gelen de orada olana. Zaten bir amir kıta selamlarken bu sözcüğü kullanmaz mı?
Dilimizde o kadar çok selamlaşma ve temenni sözcüğü vardır ki, bu yönüyle çok zengin bir dağarcığımız var. Ancak mesela "iyi akşamlar" genellikle doğru kullanılmaz. Akşam, ikindiden sonra başlayan bir süreçtir. Güneşin durumuna göre geceye geçişi değişse de misafirlikten saat 22.00-23.00 gibi çıkanların birbirlerine "iyi akşamlar" demesi doğru değildir. Artık gece temennisinde bulunulmalıdır.
Selamın küçükten beklenmesi de yanlıştır. Yukarıdaki alıntıda da görüldüğü gibi büyük önce selam verir. Beklide bunun sebebi selam verenin daha çok sevap kazanmasıdır.
Topluluk halinde iseniz o topluluktan birinin- muhtemelen en yaşlısının- selamı vermesi, karşı taraf topluluk halinde ise onlardan birinin selamı alması daha doğrudur.
Her ne kadar selam olarak kabul edilse bile özellikle entellerin selamlaşmalarındaki. "selaaaam" vurgulaması beni hep rahatsı etmiştir. Sanki özellikle "Selâmün aleyküm"ü bozmaya çalışıyorlarmış gibi geliyor bana.
Selamlaşmanın güzelliği anlaşılmalı ve özellikle çocuklara, gençlere anlatılmalı, uygulamaları da istenmeli.
Şurada, elimizde güzel hasletlerimizden kaçı kaldı ki?
Ö.FARUK
ALLAHın selamı üzerinize olsun....