...ZeYBeK.. --> HALK OYUNLARIMIZ!

Zeybek sözcüğünün kökeni konusunda bilim adamları ve araştırmacılar arasında birçok değişik, hatta karşı karşıya duran görüşler vardır.Bugün için eldeki verilerle sorunu çözümlemek doğrultusunda bir görüş birliğine varmak da olası görünmemektedir.

Onur Akdoğu zeybek kavramının eski Türkçede koruyucu zırh anlamına gelen “say”, sağlam ve sıkı anlamına gelen “bek” sözcüklerinin birleşmesinden doğan bir kavram olduğunu söylemektedir.Zeybek sözcüğü için; “Güçlü, kuvvetli koruyucu anlamında kullanılmış saybek kelimesinin yüzyıllar içinde önce saybak, daha sonra seybek, seybak, zeybak ve Zeybek olarak değişim sonucu ortaya çıkmıştır.” Demektedir[/color]


Zeybek Havaları :

Yürük sözcüğü, süratli oynama anlamında kullanılmaktadır. Zeybek oyunlarını aynı tartımda kadınlar da oynarlar ve bu oyuna <Kadın Oyunu> denir. Zeybek havalarının kendine has usulü, müzik deyimiyle 9 zamanlıdır. 9 zamanlıların sırası ile, 9/16 lık, 9/8 lik, 9/4 lük, 9/2 lik olanları ayrı ayrı isimlendirilerek değerlendirilirler. 9/4 lük ve 9/2 lik olanlar Zeybek havalarının en ağırlarını oluştururlar ve bu tür oyunların başında muhakkak çalgılar <<GEZİNLEME>> denilen serbest stilde ve aynı ayaktan, müzikli bir sergileme yaparlar. Bu gezinleme anında oyuna kalkan yada kalkanlar kendilerine has stilde ve erkekçe, alanda dairesel bir biçimde dolanırlar ve ritimli kısmın üç zamanlı yerinde nara atarak oyuna başlarlar. Oyun birkaç kere döndürülür, oynayan yorulduğunu belli etmeden çalgı çalarak eşlik eden davul-zurnacıya ya da bağlamacıya bilinen tarzda verdiği işaretle tekrar gezinlemeye geçer, böylece oyun sürdürülür. Bu hareket tarzı toplu zeybek oyunlarında da geçerlidir. Karın oyunlarında gezinleme yoktur.


Neyle Oynanır :

Zeybek oyunları meydanlarda davul- zurna, kapalı yerlerde ise bağlamalar eşliğinde oynanır. Oyunlarda çift zurna gelenektir. Zurnalardan biri ezgiyi çalar, diğeri ise dem tutar.


Nasıl Oynanır:

Zeybek oyunları bayramlarda, ulusal günlerde, düğün ve eğlencelerde oynanır.Efe’nin oyunu ağır, Zeybek ve Kızanların oyunları kıvraktır. Zeybek oyununu oynayacak kişi meydana çıkar ve kendini özgü tavrıyla ağır ağır gezinir. Yere doğru eğilerek parmaklarını toprağa, daha sonra da silahlığına sürer, doğrulur ve yine gezintiye devam eder. Gezinti bölümünün bitimiyle zurnacı oyunun ezgisini çalmaya başlar. Zeybek oynayan ellerini kaldırarak oyuna başlar. Bazen bir elini dizine, bir elini de silahına vurarak oyunu sürdürür. Her zeybek oyunu oynayanın kendine özgü tavrı ve stili vardır. Zeybek oyunları genellikle tek oynanır.


Zeybek oyunu oynayan kişiye etrafındakiler coşkuyla katılırlar. Oyun sırasında naralar, << haydi efem >>, <<este>> gibi sözcüklerle bağırırlar.

Zeybek oynayanın zaman zaman oyun içinde davulun kenarına ayağı ile vurması gelenektir. Günümüzde bu gelenek hala sürmektedir.[/b]

[youtube=425,350]VO1GfKlk2bo[/youtube]